insanoğlu neden resim yapma gereği duymuştur?

baskı teknikleri

...Şaheserler meydana getiren eski san'atkarlarımızın san'atlarını icra etmekle tatmin olup yazmaya lüzum görmedikleri, bugün umumun kabul ettiği bir gerçektir. İster tevazudan, ister ebed-müddet vasfı verilen bir devletin san'atının da ebedi olacağı inancından gelmiş olsun, kendileri için bir mahviyet ifadesi, bir meziyet sayılabilecek olan bu husus, milli kültürümüz için büyük bir kayıp teşkil etmiştir. İnsanoğlunun, hiçbir şeyin ebedi olmayacağını bilmesi gerekir. Seneler, asırlar, devirler gelip geçer ve unutulmaz zannedilen şeyleri siler götürür. Türk çiniciğinin ana renklerinden biri olan domates kırmızısının nasıl yapıldığı, terkibinin ne olduğu yazıya geçmediği için bugün meçhuldür. Bu kabilden daha neler neler gelecek nesillere aktarılmadan nisyan bulutları arkasında kaybolup gitmiştir ve bu husus, maalesef bizim eski san'at, kültür ve medeniyetimizin hazin kaderi olmuştur. Bugün bizlere düşen vazife "Ölen ölmüş, kalan sağlar bizimdir." diyen şair misali bu kaderi değiştirmektir... 

Asırlar boyu çok geniş bir alana yayılmış olan Türk boylarının uzun yıllar farklı toplum ve medeniyetlerle yapmış oldukları çeşitli sanat ilişkileri nedeniyle bugün Türk bezeme sanatlarında kullanılan motifler hayli zengin bir kültür medeniyetine sahiptir. Türkler bulundukları kültürün sanatlarından etkilendikleri kadar sanat anlayışlarının da tesiri altında mahalli süsleme yön vererek yeni ve değişik üslupların doğmasına neden olmuştur. Hun, Göktürk, Selçuklu, İlhanlı, Timurlu ve Osmanlı dönemini içeren hayli uzun bir süre içerisinde pek çok sanat eserinin meydana getirildiği görülmektedir. 

Süslemenin ana unsurlarından olan motiflerin büyük bir özellik taşıdığı ve bezeme sanatının temelini teşkil ettiği görülür. Motifler kültür ve sanat alnında çoğu kez toplulukların, gelenek ve göreneklerin, zevk, anlayış ve inançların ifadesidir. Bu kavramlar kendi içerisinde gelişip üsluplaşarak o milletin sanat simgesi ve temsilcisi olmuşlardır.

Anadolu Selçuklu Devleti'nden itibaren meydana getirilen sanat eserlerinin bütün ürünlerinde etkili bir üslup anlayışı dikkati çeker. Kullanılan motifler arasında Uzak doğu kökenli hatai ve rumiler Selçuklulardan itibaren bütün Osmanlı süsleme sanatının son dönemlerine kadar devamlı uygulanan klasik süsleme motifleridir. Bunların yanında yine Selçuklularda bolca kullanılan geometrik motiflerin yanında geçmelerin de 15. ve 17. yy Osmanlı süslemelerinde önemli bir yeri vardır. 15. yy sonlarına doğru Çin bulutu ve Çin temai bütün bezeme ürünlerinde kendini gösterir. İlk örneklerini Uygur klasiklerinde gördüğümüz ve Selçuklularda bolca kullanılan münhaninin 15. yy'dan sonra ortadan kalktığı görülür. 16. yy'ın ilk yarısında hatai denilen çiçek ve yaprakların değişik yorumlar altında ele alınarak saz yolu uslübünu meydana getirdiği görülür. 16. yy ortalarına doğru sanat nakkaşlarından müzehhip Kara Memi tarafından meydana getirilen gözlemci natüralist bir üslup altında yapılan pek çok eser Osmanlı sanatının en parlak dönemidir. Türk sanatında Batı etkisi 17. yy ortalarında kendini gösterir. Klasik motiflerin bu dönemde giderek özelliklerini kaybettiği görülür. Süsleme anlamında bir yandan eski motifler kullanılırken bir taraftan natüralist anlamda değerlendirilen çiçek buketlerine yer verilmeye başlanır. 18. yy'da bu etki giderek artmış ve yerel tesirlerin altında Türk rokokosu adı verilen yepyeni bir süsleme tarzı meydana gelmiştir. Bu üslupta çiçek ve yapraklarından oluşan çelenk biçiminde süslemeler, kurdele ve fiyonklarla bezeli gül sepetleri çoğunluktadır. Bu dönemde bezeme dünyasına zeytin, meşe, defne ve maydanoz yaprakları gibi yepyeni motif türlerinin girdiği dikkati çeker. 19. yy sonlarına doğru tekrar klasik motiflerin kullanıldığı eski düzenleme tarzına uygun çalışmaların yapılmasında gayret gösterilmişse de bunda başarılı olunamamış ve Türk-Osmanlı bezeme sanatının neo-klasik denilen akım ile son yıllara kadar uzanan bir duraklama dönemine girmiştir...

"Toynak Sesini Duyunca Zebra Gelsin Aklına" Shems Friedlander

Algılama; duyu organları yardımıyla çevredeki objelerin, fark edilmesini, olayların açıklamasını içeren bir bilgi alma süreci sonunda ortaya çıkan psikolojik bir olgudur. Algı bir uyarıcı nedeniyle ortaya çıkar. Algılama insanın var oluşunun kültürel ve bireysel varlığına dayanmaktadır. 

Algılama, anlamlandırma sürecinin ilk aşamasıdır. Sonra yorumlama aşaması ve sonuç gelir. Bu iş tüm duyu organlarının birlikteliğiyle olur. Ses, görüntü, koku vb. bir bütün olarak sonucu oluşturur. 

Algının temel özellikleri:

* Algılama bireyden bireye değişen bir olgudur.

* Algılamada deneyim önemli bir rol oynar.

* Algılamada insan çevreden amaçlarına uygun bilgi almaktadır.

* Algılama davranışı yönlendirir, eylem için bir uyarıcıdır.

Kısaca algılama, belirli bir deneyim kazanmış, önceden bilgi birikimi olan bireyin sinir sisteminin ani tepkisi olarak düşünülebilir. Örneğin sokakta toynak sesi duysanız, büyük ihtimalle at geçtiğini algılarsınız. Akla zebra gelmez. Halbuki algı alışkanlıklarının değişmesi ve algı hafızasında küçük unutkanlıklarla zenginlik sağlanabilir.

İnfografik, çağın gözde grafikleri arasındadır. Bilgi veren grafiklerdir ve yazı minimum seviyededir. Tüm aktarmak istenilen 'gösterilir'. Bu ifadeler Geleneksel Türk Sanatlarından biri olan "Minyatür" ile oldukça ortaklık gösterir.

Peki Minyatür Nedir?

İslami resim sanatıdır. Oran / orantı ve perspektif yoktur. Belge niteliğindedir. Bir minyatüre bakarak yapıldığı dönemin örf ve adetlerini, gelenek ve göreneklerini, giyiniş tarzlarını, yaşam şekillerini kısacası o döneme ait her türlü bilgiyi edinebiliriz. İşte bu yüzden minyatürler tarihsel belge niteliği taşırlar.

Minyatürün Teknik Özellikleri 

Figürler birbirine kapatmayacak şekilde dizilir. Ön plandaki şahsın önündeki şahıslar veya eşya gözle görülmediği halde fikirle düşünüldüğü için gösterilir. Levhanın alt tarafı ön, yukarı tarafı arka planmış gibi düşünülür. Şahısların iriliğini önemlerine göre tespit etmek gerekir. Perspektif kullanılmaz. En çok önem verilen şekillerin estetiğindeki güzellik, renklerdeki ahenk, işleyişteki incelik ve gerçeğe uygunluktur. Renklerde ışık, gölge tesiri aranmalıdır. Aynı kompozisyonda mekanların içi de dışı kadar açıkça gözükür. Sanatçı hayret verici bir biçimde küçücük bir kitap sayfası içine hayatın tüm yaşanmışlığını sığdırır. Minyatürler aynı zamanda açıklayıcı resimlerdir. Bir metni açıklar niteliktedir. Minyatürde figürlerin yüzleri genellikle 4/3 profilden çizilir. Beden cepheden gözükmesine rağmen ayaklar yana dönmüş vaziyettedir. Kutsi bir görevli olan (peygamber, evliya) kişilerin başları etrafında alevi andıran haleler bulunur.

"Geleceğin Şehirleri Nasıl Olacak?" İnfografiği

Bab-ı Hümayun-Topkapı Sarayı,                          Minyatür Denemesi, Büşra Koç

Nakkaş Osman, 16.yy 

Günümüz ünlü minyatür eserleri daha çok mimari konulu olmuştur. Rahmetli Nusret Çolpan'ın eserleri ilk sırada yer alır.

   

Bayezid-İstanbul, Mimar Nusret Çolpan

Son dönemlerde Batı'da da mimari üzerine minyatür çalışmaları mevcuttur.

Minyatür sanatı geçmişte kalmayıp bilgi kaydetme yönüyle geliştirilebilseydi sanatta süreklilik yakalanabilirdi ama izleri sürmek için de hala geç değil.

Geleneksel Sanatlar'ın mayasıyla çağın gereklerinden oluşan hamur, fazlasıyla göz doyurur. İş ki mayanın özü kavransın ve sanatçı da eskiyi taklit etme yerine yeni uyarlamaları üretecek cesareti göstersin.

Renk Oluşumu

Açık-Koyu Kontrastı

Örnekler

THE IMAGINARIUM OF DOCTOR PARNASSUS

İkinci olarak "Valentina'nın hikaye sonunda sıradanlaşması ve babasını unutması"na eleştiri olarak Valentina'ya bir maske yapıldı. Bu maske eski bakış açısından çevresine bakmasını salıklar.

YOLDAN GEÇEN ÖYKÜLER-İZMİR / NAZLI ERAY / CAN YAYINLARI

Bir mimarlık öğrencisi ödevleri için çok kan dökmüştür. Bu söz mecaz değil, bilakis gerçektir. Bu işi başaran birinci alet hiç şüphesiz maket bıçağıdır ve daha da liderliği elinde tutacağa benziyor. İkinci sırayı hangi malzeme ya da alet alır? Bunu ancak CAM ile çalışan bilir!
  
Aşağıda rengarenk hali ile göz kırpıp şirinlik yapan tasarım adam yaralamaya karışmıştır. Bu olay ise şöyle gerçekleşmiştir:
   
Yeni bir kavramla tanışıldı : VİTRAY. Renkli cam parçalarını birleştirme sanatı olarak bilinir fakat daha sonra öğrenilecektir ki bu birleştirme özelliğinin yanında deride ayrıklar açtığı da vakidir. Bu iş için (tercihen) 2 mm'lik cam, elmas (cam kesen alet), boya ve silikon (aslında var olan kurşun kullanmadık Allah'tan.) tedarik edildi ve bir kompozisyon seçildi. 
       
Uygulanan kesim yöntemi: Elmas(yağlı) ile cam üzerinde bir çizik oluşturmak suretiyle alttan tık 
diye dokununca o çizgiden kırılır.(Bu arada (gençliğinde) baba mesleğidir camcılık) Dik olan parçalarda herşey iyiydi. Ne bahtsızlık ki seçilen kompozisyonda dairesel formlar mevcuttu. Kan kaybı da bu esnalarda başladı! Hatta üzerinde kan izi de olan camlar boyandı. (Bir nevi kamufle için işlevselleştiğini de düşünülmektedir.)
   
Yara bere ile sonuçlanan bu aşamanın ardından kesilen parçalar bütün bir cam üzerine dizildi ve araları siyah silikon ile dolduruldu. 
    
Bu yaralar hiç hükmündeydi çünkü bir okul efsanesine göre bu ödev sırasında gözüne cam kıymığı kaçanlar da vardır. Halimize şükür :)

Yürütücü

Kenan GÜVENÇ

Kendi kozanın nasıl olacağını düşünmek ilginç bir fırtına... 

Senden bir parça gibi olacak, sarmalayacak, koruyacak, geliştirecek, büyütecek ve vakti geldiğinde senin elinle parçalanıp yok olacak...

Bu fırtınadan çıkan ürün daha da ilginç oldu.

Ölçek 1/1 (yani boyum kadar olmalıydı)

Malzeme serbest ama yapıştırıcı kullanmak yasak!

Eriyen bir şey olmalı dedim ve plastiğe karar verdim.

5 litrelik su şişeleri - rafya - elyaf

Ocak ve bıçak...

Bıçak ocakta ısıtılır, şişenin plastiği eritilir ve birbirine kaynak yapılır..

Rafyalar renk katar, elyaf doldurulur...

Ve ortaya yumuşacık bir şey çıkar :)

* Bu kadar şişeyi 1 günde bulmak için üç yurt dolaşıp çöp toplamak zorunda kalmak da ilginç bir deneyim oldu. Ki battal boy içi şişe dolu çöp poşetlerini en işlek caddede taşımanın utanılacak, sıkılınacak bir iş  olmadığını anlamış oldum. Selam olsun çöplerden kağıt toplayıp alın teri ile ekmeğini kazanlara... 

* Çizgi kalitesine dikkat! Titrek-kararsız çizgiler olmamalı. Net olmalı. Bir çizgi devam ederken kalınlaşıp-incelme veya ton değişimleri olamaz.

* Kalem tonları önemlidir. Öndelik-arkadalık hissini kuvvetlendirir. Bakış açısına göre öndeki çizgiler daha koyu çizilir ve arkaya doğru açılarak devam eder. (Arkadaki çizgi ile öndeki arasında 1-2 mm kadar boşluk bırakılması ifadeyi arttırır.) Kaç ton kalem kalınlığı verilmesi gerektiği önceden hesaplayarak çizime başlanması daha uygun olur.

* Yer çizgisi en koyu çizilir. (Plan ve üst görünüşte yer çizgisi YOKTUR) Daha sonra plan üzerine çizilen ve kesiti alınacak yeri belirten kesit çizgileri koyu çizilir. Sonra kesite giren yerler koyudur. Görünüşteki çizgiler daha açıktır.

* Kesite veya görünüşe giren çizgiler düz çizgili ile başlanılan ton değerinde devam ederek bir yüzey oluşturur. Çizilen cephede olmayan ama arka cephede var olduğu bilinen çizgiler de kesikli çizgi olarak gösterilebilir. Kesikli çizgiler eşit uzaklık ve uzunlukta olmalıdır.

* Yön belirten bir işaret olmalıdır. (Kuzey işareti)

...