Sirkülasyon, kelime anlamı olarak; insan akımı, deveran, gidip gelme hareketlerini ifade etmektedir. Düşey sirkülasyon ise insanların bir noktadan farklı bir kottaki noktaya ulaşabilme hareketleridir. Yapıda katlar arasındaki ulaşım düşey sirkülasyon araçları ile sağlanır.
Yapıda kullanılan sirkülasyon araçları, kullanım şekline göre dört gurupta incelenebilir.
1. Rampalar: 0-20° arasındaki ulaşım için,
2. Merdivenler: 20°-60° arasındaki ulaşım için,
3. Yürüyen merdiven: 30° hızlı ulaşım için,
4. Asansörler: Dik, hızlı ulaşım için kullanılırlar.
Sirkülasyon araçlarının genel özellikleri;
* Bir düşey sirkülasyon aracı, iki kat arasındaki ulaşımı sağlamakla beraber, güzel, rahat, emniyetli ve ekonomik olmalı.
* İnsanı, bir noktadan diğer bir noktaya düşey olarak en rahat ve en kolay bir şekilde iletmeli, ulaşımı sağlamalıdır.
* Yapılacak sirkülasyon aracının planı basit ve anlaşılır olmalıdır.
* Sirkülasyon hızının, yoğunluğunun ve yüksekliğinin arttığı durumlarda yürüyen merdivenler veya asansörler kullanılmalıdır.
* Asansörlerin bozulma veya elektriklerin kesilme durumu dikkate alınırsa, ilave olarak bir adet de normal merdivenin bulunması gereklidir.
* Düşey sirkülasyon aracı, mekân olarak, binanın girişine yakın bir yerde, dairelere göre ortak bir alanda, girişte hemen görülebilen, kullanışlı, ışıklı olmalı.
* Sirkülasyon yoğunluğuna göre yeterli büyüklükte, sağlam bir yapıya sahip niteliklerde olmalıdır.
Sirkülasyon araçlarının eğim açıları;
* Düşey sirkülasyon araçlarının eğim sınırları genel olarak şekilde verildiği gibi seçilir.
* Yerine göre ara eğimler kullanılır.
* Eğim açısı ile birlikte kademeli elemanların yükseklik ve genişlik oranları da değişir.
* Rampalar 20°’lik eğimin altındaki çıkışlarda kullanılır.
* Az Eğimli Rampalar 6° eğimle, düzgün olarak yapılırlar.
* Orta Eğimli Rampalar 6°-10° arası meyille inşa edilirler.
* Dik Eğimli Rampalar 10°-20° arası kadar alınır.
