TÜRK EVİNE DAİR BAZI NOTLAR
Ekim 30, 2016Türk evi kökeni oba yerleşimine dayanır. Obada çadırlar oda, meydan sofadır. Türk evi de odalar ve sofanın birleşimidir. Her bir oda bir ev gibidir, kendi içinde bağımsızdır.
S.H.Eldem'e göre Türk evi; sofasız, dış sofalı, iç sofalı ve orta sofalı olarak ayrılır.
Yapı malzemesi olarak;
Karadeniz Bölgesi'nde ahşap, İç Anadolu Bölgesi'nde kerpiç, Doğu ve Güneydoğu'da taş, Ege, Akdeniz ve Marmara'da karma yapı malzemesi görülür. Doğu ve Güneydoğu Anadolu geleneksel üslubunun Suriye ve İran etkisinde olduğu dikkat çeker. İç Anadolu en kapalı mimariye sahiptir.
Yapım sistemi;
İskelet ve yığma sistemdedir.
İskelet sistemde iki ana teknik mevcuttur:
Bağdadi ve Hımış.
Bağdadi tekniğinde ahşap taşıyıcı malzeme üzerine ahşap çıtalar çakılarak yüzey oluşturulmuş olur.Bunlara Bağdadi Çıtası denir.
Hımış teknikte taşıyıcı ahşap malzeme arasında kalan üçgen boşluklar, taş gibi başka bir malzeme ile doldurularak bir yüzey elde edilmiş olur.
Hımış teknikte farklı geometrilerde taşıyıcılar kullanılabilir. Genel karşılaşılan üsluplar;
Hımış teknikte taşıyıcı ahşap malzeme arasında kalan üçgen boşluklar, taş gibi başka bir malzeme ile doldurularak bir yüzey elde edilmiş olur.
Hımış teknikte farklı geometrilerde taşıyıcılar kullanılabilir. Genel karşılaşılan üsluplar;
Muskalı
Göz Dolması
Çıkma altlarında genellikle üç çeşit taşıyıcı kullanılır:
Payanda
Eliböğründe (Eğrisel)
Bindirme (Ankara'da sık görülür)
Yığma sistemde malzeme taş veya ahşap olabilir.
Ahşap kullanımında geçme türlerine göre şu sistemler vardır:
Kara Boğaz
Kertme Boğaz
Kurt Boğaz
Çalma Boğaz
Kagir yığma sistemde dış etkilere açık duvarları yağmur ve kar sularından korumak için yapılan eğik ya da yuvarlak bölüme Harpuşta denir.
Diğer bazı terimler;
Serender: Karadeniz'de yüksek serin havadar mekanlar, evin dışına yapılır.
Şişik saçakaltı kaplama: Karadeniz'de çatılar uçmasın diye kullanılan bir eleman.
Revzen: Pencere üstü renkli tepe penceresi, genelde varlıklı ailelerin evinde görülür. Dini mekanlarda da rastlanır.
Kuzulu kapı: Çift kanatlı kapılardır, biri insan ölçeğinde günlük kullanım için, diğeri büyük at arabası gibi büyük taşıtlar için.
Sergah: Ankara'da sofaya verilen ad.
Muşgana: Beypazarı'nda tavan bölümü çatıdan yükseltilmiş depolama alanı.
Yıldız köşkü: Genellikle Sivas'da görülen çatıdan yükseltilmiş yıldız planlı mekan.
Tembel deliği: Duvarda nişler.
0 yorumlar